Wat begon als een wereldwijde gezondheidscrisis, is een onderdeel geworden van de wereldwijde crisis voor democratie. Overheden in alle delen van de wereld hebben hun macht misbruikt in naam van de volksgezondheid en grijpen de kans om de democratie en de mensenrechten te ondermijnen.
De schade aan fundamentele mensenrechten zal lang na de pandemie voortduren.
Vier problemen tijdens de COVID-19-pandemie:
• gebrek aan transparantie van de overheid en informatie over het coronavirus
• corruptie
• gebrek aan bescherming voor kwetsbare bevolkingsgroepen
• machtsmisbruik door de overheid.
De pandemie versnelt een wereldwijde afname van de vrijheid van meningsuiting. Regeringen hebben nieuwe wetgeving aangenomen tegen het verspreiden van “nepnieuws” over het virus. Ze beperkten ook onafhankelijke ondervragingen op persconferenties, schortten het drukken van kranten op en blokkeerden websites.
Regeringen gebruiken de uitbraak ook als rechtvaardiging om zichzelf bijzondere bevoegdheden te verlenen die verder gaan dan redelijkerwijs nodig is om de volksgezondheid te beschermen. Ze hebben de nieuwe noodautoriteit uitgebuit om in te grijpen in het rechtssysteem, ongekende beperkingen op te leggen aan politieke tegenstanders en cruciale wetgevende functies terzijde te schuiven.
Misbruik van de overheid heeft ook gevolgen voor verkiezingen.
Het uithoudingsvermogen van protestbewegingen is een mogelijk lichtpuntje. De aanhoudende openbare protesten, onder elk type regime, tonen aan dat burgers bereid blijven om de autoriteiten uit te dagen, zelfs nu regeringen de crisis gebruiken om te proberen hun eigen macht te vergroten.
Belangrijkste bevindingen en gegevenspunten:
- Sinds de uitbraak van het coronavirus is de toestand van democratie en mensenrechten in 80 landen verslechterd. De verslechtering is met name acuut in democratieën die het moeilijk hebben en in zeer repressieve staten.
- 64 procent van de experts was het erover eens dat de impact van COVID-19 op democratie en mensenrechten in het land waar ze aandacht aan besteden de komende drie tot vijf jaar overwegend negatief zal zijn.
- De vier kwesties die volgens experts het meest door COVID-19 zijn getroffen, zijn transparantie van informatie over de pandemie, corruptie, bescherming van kwetsbare bevolkingsgroepen en machtsmisbruik door de overheid.
- Ten minste 91 van de 192 onderzochte landen (47 procent) ondervonden beperkingen voor de nieuwsmedia als onderdeel van de reactie op de uitbraak van het coronavirus.
- Protesten zijn beperkt, maar niet gestopt door de pandemie. Hoewel 158 landen nieuwe beperkingen hebben opgelegd aan protesten, heeft er sinds het begin van de uitbraak een aanzienlijk protest plaatsgevonden in ten minste 90 landen.
Dit rapport is de meest diepgaande poging tot nu toe om de toestand van de democratie tijdens de pandemie te onderzoeken. Freedom House voerde zijn onderzoek uit van januari tot september 2020.
Freedom House is een Amerikaanse NGO die onderzoek voert naar en ondersteuning biedt van democratie, politieke vrijheid en mensenrechten. Het is een instelling zonder winstoogmerk, gefinancierd door de Amerikaanse overheid, en door donaties. De beweging werd opgericht in 1941.
systeembug.wordpress.com 